واکاوی موج تقاضا برای کارت بازرگانی
دنیای اقتصاد : سیل تقاضا برای دریافت کارت بازرگانی طی سال‌های اخیر شدت گرفته است. بررسیها حاکی از این است که افزایش تقاضا برای دریافت کارت بازرگانی معلول سیاست چند‌نرخی ارز و رانت ناشی از تفاوت قیمت ارز است، این در حالی است که در حال حاضر اتاق‌‌‌های بازرگانی سهمی در اهلیت‌سنجی متقاضیان ندارند. کارشناسان و فعالان اقتصادی معتقدند تخصیص ارز برای واردات، تقاضا برای دریافت کارت بازرگانی را به شدت بالا برده است؛ در حالی که با تک‌نرخی شدن ارز امکان سوءاستفاده وجود ندارد و این مشکلات برطرف می‌شود.
در حالی که وزارت صمت در واکنش به شکایاتی که از کارت‌‌‌های بازرگانی شده موضوع را متوجه اتاق بازرگانی ایران می‌‌‌داند، اتاق بازرگانی مسوولیت را متوجه سازمان و نهادی می‌‌‌داند که کارت بازرگانی را صادر می‌کند. گفتنی است فرآیند صدور و تمدید کارت بازرگانی، به عنوان مجوز صادرات و واردات، نزدیک به چهار دهه در حوزه مسوولیت‌‌‌های اتاق‌‌‌های بازرگانی بود که از سال ۱۳۹۹ به سامانه جامع تجارت منتقل شد. فعالان اقتصادی و مسوولان اتاق بازرگانی با انتقاد از فرآیند صدور کارت بازرگانی تاکید دارند نمی‌شود با چند سوال ساده اهلیت فرد را در رابطه با تجارت تشخیص داد. این در حالی است که به گفته آنها با تغییراتی که از سوی وزارت صمت برای صدور کارت بازرگانی ایجاد شد، شاخص‌‌‌های تعیین‌‌‌کننده‌‌‌ای مانند الزام به داشتن کارت عضویت در اتاق‌‌‌ها در زمان ثبت تقاضای کارت بازرگانی، حذف شده است. صمد حسنزاده رئیس اتاق بازرگانی ایران به تازگی با اشاره به نارسایی‌‌‌ها و سوءاستفاده از کارت بازرگانی از تدوین بسته پیشنهادی اتاق بازرگانی برای رفع این مشکل خبر داد. حسنزاده در نشست شورای روسای اتاق‌‌‌های سراسر کشور با بیان اینکه اتاق‌‌‌های سراسر کشور با حجم فزاینده تقاضای دریافت کارت بازرگانی مواجه‌‌‌اند، عنوان کرد بسیاری از افرادی که اهلیت تجاری ندارند، تقاضای دریافت آن را دارند؛ بنابراین برای صدور کارت بازرگانی نیازمند تدوین آیین‌‌‌نامه مشخصی هستیم. وی با انتقاد از رویکرد وزارت صمت که صدور کارت بازرگانی و مسوولیت آن را متوجه اتاق ایران و اتاق‌‌‌های سراسر کشور می‌‌‌داند، تاکید کرد کارت بازرگانی توسط وزارت صمت صادر می‌شود. اسناد و مدارکی باید در سامانه بارگذاری شود که چندان هم معرف تاجر بودن افراد نیست. آن‌‌‌قدر شرایط را سهل گرفته‌‌‌اند که هر کسی حتی اگر سابقه روشن تجاری نداشته باشد می‌تواند تقاضای دریافت کارت بازرگانی بدهد.
حسنزاده با اشاره به معامله چند میلیاردی کارت‌‌‌های بازرگانی یک‌‌‌بارمصرف و اجاره‌‌‌ای، هشدار داد تا زمانی که تفاوت ارز و ارز چند‌نرخی وجود دارد این مساله تمام‌‌‌شدنی نیست. به گفته او متاسفانه روزبه‌‌‌روز دامنه سوءاستفاده از کارت بازرگانی بیشتر شده و این موضوع مسوولیت سنگینی برای اتاق‌‌‌ها ایجاد کرده که نیازمند برنامه‌‌‌ریزی و هماهنگی بیشتر است.
محمود نجفی‌عرب، رئیس اتاق تهران هم در این زمینه معتقد است سوءاستفاده از کارت بازرگانی معلول یک‌سری علت‌‌‌هاست و باید با آن علت‌‌‌ها مقابله کرد. ما مخالف تقلب با کارت بازرگانی هستیم اما یک دلیل آن پیمان‌‌‌سپاری ارزی است. به گفته این فعال اقتصادی وقتی دولت اعلام می‌کند به کارت امسال صادر شده ۱۰۰هزار دلار ارز نیمایی تخصیص می‌دهد، طبیعی است که برای افراد انگیزه ایجاد می‌شود تا به دنبال کارت بازرگانی بروند. ما باید برای مسوولان روشن کنیم که علت این فضا برخی سیاست‌‌‌های ارزی است.