پگاه آفرین‌زاد : شبکه توزیع پیشرفته می‌تواند کالاها را نسبت به شبکه توزیع خرد مانند بقالی‌ها، ارزان‌تر به دست مشتریان برساند. بنابراین از آنجا که فروشگاه‌های بزرگ و زنجیره‌ای دارای سیستم توزیع مدرن هستند می‌توانند در کاهش قیمت اجناس نقش حیاتی داشته باشند. از سوی دیگر وقتی فروشگاه‌های زنجیره‌ای در فضاهای بزرگ‌تری ایجاد و کالاها با قیمت‌های متنوع و رقابتی در این بازارها عرضه شوند مشتریان حق بیشتری در انتخاب برند و قیمت‌ها دارند.
یک کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» ضمن بیان مطلب بالا ادامه داد: فروشگاه‌های زنجیره‌ای کالاهای خود را در حجم بزرگ‌تر و حجیم‌تری سفارش می‌دهند و این سفارش‌ها به صورت یکباره تحویل فروشگاه‌های زنجیره‌ای می‌شود؛ نه به این صورت که مانند بقالی‌ها هر روز صبح برای آنها بار ارسال شود. لذا در فروشگاه‌های زنجیره‌ای در هزینه‌های انرژی و حمل نسبت به سوپرمارکت‌ها و بقالی‌ها صرفه‌جویی می‌شود.
خریداز فروشگاه‌های زنجیره‌ای به نفع مصرف‌کننده است
آلبرت بغزیان افزود: با افزایش تعداد شعب فروشگاه‌های زنجیره‌ای، هزینه‌های توزیع آنها بیشتر سرشکن می‌شود و شکی وجود ندارد که خرید از این فروشگاه‌ها به نفع مصرف‌کننده است. البته مباحثی درخصوص بلعیده شدن هم‌صنفی‌های فروشگاه‌های زنجیره‌ای یعنی بقالی‌ها و سوپرمارکت‌های کوچک با توسعه این فروشگاه‌ها مطرح است و گفته می‌شود که با توسعه آنها، بخش توزیع خرده‌فروشی یعنی مغازه‌های کوچک و بقالی‌ها متضرر می‌شوند.
بغزیان اضافه کرد: اما نباید همچنان بر این موضوع تاکید شود که با توسعه فروشگاه‌های زنجیره‌ای تکلیف بقالی‌های محلات چه می‌شود. به هر حال این مغازه‌های کوچک طی سال‌ها فعالیت سود کسب کرده‌اند و حال باید یا سهام فروشگاه‌های زنجیره‌ای را بخرند یا مغازه خود را به فروشگاه تغییر دهند.
وی در ادامه تاکید کرد: اما از طرف دیگر در هر محله‌ای نمی‌توان فروشگاه زنجیره‌ای راه‌اندازی کرد که صرفه اقتصادی داشته باشد. چون در برخی محلات قیمت ملک به قدری بالاست که اصلا تهیه مکان و جا برای راه‌اندازی فروشگاه زنجیره‌ای توجیه اقتصادی ندارد. استاد اقتصاد دانشگاه تهران یادآور شد: بنابراین به هر حال این دو بخش به تعادل می‌رسند و نباید نگران باشیم که توسعه فروشگاه‌های زنجیره‌ای منجربه ایجاد بیکاری در صنف خرده‌فروشی می‌شود و باید منفعت مصرف‌کنندگان را هم در نظر بگیریم. همان‌طور که روزی مشاغل سنتی مانند چینی بندزن‌ها و لحاف‌دوزها کنار می‌روند و شاغلان در این بخش‌ها باید سراغ مشاغل دیگری بروند. لذا نباید مساله بیکاری شاغلان در بقالی‌ها، توسعه فروشگاه‌های زنجیره‌ای را متوقف کند و باید به این باور برسیم که این شیوه توزیع مدرن کالاها است.
تخفیف در قیمت و وزن کالاها
وی در بخش دیگری از اظهارات خود با اشاره به یک چالش مهم در فروشگاه‌های زنجیره‌ای بیان کرد: البته یک قضیه در کشور ما این است که فروشگاه‌های زنجیره‌ای شعار همواره تخفیف را برای خود انتخاب و از آن سو با تولیدکنندگان درباره قیمت و وزن کالاهای تولیدی هماهنگ می‌کنند تا بتوانند تخفیف بدهند و مشتریان تصور می‌کنند در این فروشگاه‌ها کالاها ارزان‌تر است؛ در حالی که ممکن است در وزن و قیمت چاپ شده روی آن مانور داده باشند. وی این رویکرد برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ای را ضداخلاقی و ناسالم دانست که بعضا این برخی فروشگاه‌ها در پیش می‌گیرند و گفت: باید بازرسان در این زمینه نظارت کنند. اما به طور کلی ماهیت توسعه فروشگاه‌های زنجیره‌ای به لحاظ اینکه شیوه توزیع در این فروشگاه‌ها مدرن است، لازمه دنیای امروز است.
خرده‌فروشی‌های سنتی، توسط فروشگاه‌های بزرگ بلعیده می‌شوند
این اقتصاددان در پاسخ به اینکه چه کشورهایی در این بخش می‌توانند الگوی کشور ما باشند، اظهار کرد: در این حوزه نیاز چندانی به الگوبرداری از کشورهای دیگر نیست. اما اگر فروشگاه‌های مطرح را در نظر بگیریم، فروشگاه‌های آمریکایی مثل والمارت و... پیشرو در این قضیه بوده‌اند و ممکن است شعبی در کشورهای دیگر داشته باشند؛ اما مانند کشور ما در این حد گسترده بقالی، خرده‌فروشی، میوه‌فروشی و... ندارند و در ایران تعداد این گونه مغازه‌ها به صورت بسیار وسیع رشد کرده است. وی افزود: هرچند امروز نگرانی‌هایی درخصوص کاهش جمعیت ایران وجود دارد، اما از سال‌های انقلاب به بعد این نیاز وجود داشت که تعداد مغازه‌ها افزایش یابد؛ اما اینکه در گوشه گوشه شهرها و محلات یک مغازه میوه‌فروشی و بقالی می‌بینید، به دلیل سود زیادی است که به دست می‌آورند. چراکه فعالیت در این بخش به تخصص زیادی نیاز ندارد، مالیات کمتری می‌پردازند، ثبت نمی‌شود، صندوق فروش ندارند که دارایی بخواهد آن را بازبینی کند و به دلیل سود خوبی که در این بخش از خرده‌فروشی وجود دارد، ما هر روزه شاهد توسعه شعب برخی مغازه‌ها در محلات هستیم. بغزیان یادآور شد: اما به هر حال فعالان صنعت خرده‌فروشی سنتی، تا یک مقطعی سود می‌برند و به فعالیت خود ادامه می‌دهند؛ اما درنهایت خرده‌فروشی سنتی توسط فروشگاه‌های بزرگ بلعیده می‌شود.
«صداقت» مهم‌ترین مولفه برای توسعه فروشگاه‌های زنجیره‌ای
این کارشناس اقتصادی همچنین درخصوص راهکار پیشنهادی به بخش خصوصی فعال در فروشگاه‌های زنجیره‌ای برای رشد و توسعه صنعت خرده‌فروشی مدرن گفت: راهکار اول به نظر بنده این است که صاحبان مغازه‌ها و فروشگاه‌های سنتی سهام فروشگاه‌های زنجیره‌ای را خریداری کنند تا اگر قرار باشد سودی هم به دست بیاورند، از این طریق باشد و راهکار دوم من این است که فعالان این حوزه یک برند ایجاد کنند، نه اینکه صرفا یک بقالی بزرگ راه‌اندازی کنند. وی خاطرنشان کرد: صاحبان فروشگاه‌های زنجیره‌ای باید مغز متفکر داشته باشند و در گام بعدی انصاف و اخلاق را رعایت کنند. اگر تخفیف برای مشتری در نظر می‌گیرند، به خاطر این باشد که کالاهای خود را به صورت انبوه تامین می‌کنند یا هزینه توزیع و رساندن آنها به دست مشتریان ارزان است. نه اینکه طی تبانی با تولیدکنندگان، قیمت مصرف‌کننده را از ابتدا روی اجناس بالاتر بزنند و تخفیف بدهند یا وزن کالاهایی که عرضه می‌کنند پایین‌تر باشد و مشتریان متوجه این مساله نشوند.